قانون جدید طلاق از طرف زن

مقاله: بهترین وکیل مهریه در کرج

به عنوان یک وکیل خانواده در کرج که سال هاست در زمینهٔ دعاوی خانواده فعالیت می کنم؛ تصمیم گرفتم در این مقاله با تکیه بر قوانین جدید و همچنین تجارب شخصی خودم در دادگاه خانواده، نکات حقوقی را با شما در میان بگذارم که شاید بهترين وكيل طلاق در کرج نیز چیزی بیش تر از این نکات را در اختیار شما قرار ندهد.

بنابراین این مقاله می تواند مانند یک نقشه راه عمل کند.

تذکر: می دانم که وکیل طلاق در کرج زیاد است. امّا با این وجود بنده اکیداً توصیه می کنم پیش از عقد قرارداد، حتماً یک بار این مقاله را به صورت کامل و دقیق مطالعه کنید تا با دید باز وارد پروسه طلاق شوید.

تذکر: جهت جلوگیری از اتلاف هزینه و زمان؛ در صورت نیاز، حتماً از یک وکیل خانواده در کرج که به صورت تخصصی در همین زمینه فعالیت می کند استفاده کنید.

مقاله: وکیل طلاق توافقی در کرج

متأسفانه بنده شاهد این موضوع هستم که افرادی بدون داشتن حتی یک نمونه کار در زمینهٔ دعاوی خانواده، قبول وکالت می کنند و با طولانی شدن این پروسه، تنها موکل است که متضرر می شود.

توجه: بنده جهت ترویج فرهنگ شایسته، قصد داشتم در این مقاله به جای کلمه زن از کلمه (خانم) و به جای کلمه مرد از کلمه (آقا) استفاده کنم. امّا با توجه به اینکه کاربران محترم در گوگل از عبارات زن و مرد استفاده می کنند؛ بنده هم برای اینکه این عزیزان بتوانند از محتوای این مقاله استفاده کرده و ما را در گوگل پیدا کنند، در این مقاله از همین عبارات استفاده کردم. بنابراین همین ابتدا از شما کاربر محترم آسا وکیل پوزش می خواهم.

خب بپردازیم به اصل موضوع…

آمار ازدواج و طلاق در استان البرز 1400

جهت آنکه شما را با اهمیت دعاوی خانواده در استان البرز و بویژه شهر کرج آشنا کنم؛ پیشنهاد می کنم ابتدا به آمارهای زیر که مربوط به سال 1400 می باشد، نگاهی بیندازید.

آمار ازدواج و طلاق در استان البرز در 3 ماه اول سال 1400

درخواست طلاق از طرف زن

تقاضای طلاق به درخواست زن استثنا است.

زن در 4 حالت می تواند از دادگاه تقاضای حکم طلاق دهد (الزام زوج به طلاق).

بنده این چهار مورد را به صورت کاملاً مفصل در طول مقاله برای شما کاربر گرامی آسا وکیل توضیح می دهم.

طلاق به درخواست مرد

مرد می تواند با رعایت شرایط مقرّر در قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید.

از آنجایی که طلاق حق مرد است؛ وی محدودیتی در تقاضای طلاق ندارد و حتی لازم نیست که دلیل موجهی هم برای طلاق ارائه کند، فقط ملزم است که در هنگام طلاق مقررات قانونی را رعایت نماید.

طلاق به تقاضای طرفین (توافقی)

طلاق توافقی که متأسفانه در کرج رواج زیادی هم پیدا کرده است، به توافق طرفین بستگی دارد که معمولاً از آن به طلاق خلع و مبارات یاد می شود.

طلاق خلع و مبارات همان‌گونه که پیش تر نیز اشاره کردم، آن است که زوجه مالی را به همسر خود می دهد و از این راه موافقت او را برای طلاق جلب می کند.

تشریفات طلاق در مورد وکیل طلاق توافقی در کرج کمتر بوده و ارجاع به داوری در آن لازم نیست (ماده 27 قانون حمایت خانواده).

با توجه به اهمیت این بخش، لازم می دانم تا شما را با مواردی که موجب فسخ نکاح می شود نیز آشنا کنم.

مقاله: باطل شدن عقد در صورت نداشتن رابطه

راه های طلاق از طرف زن

موجبات طلاق به درخواست زن چیست؟

یکی از سؤالات رایجی است که بسیاری از مراجعین حضوری آسا وکیل در کرج از بنده می پرسند.

الف. عدم پرداخت نفقه

عدم پرداخت نفقه به هر علّتی که باشد؛ اعم از عجز و ناتوانی مرد از پرداخت نفقه و یا دارا بودن مرد و امتناع او از پرداخت نفقه، مطابق قانون:

زن می تواند ابتدا طرح دعوا در خصوص دریافت نفقه بنماید، سپس در صورت استنکاف مالی مرد، محکمه او را به میزان نفقه معیّن محکوم خواهد کرد.

اگر باز هم مرد از پرداخت نفقه امتناع کند؛ مطابق ماده 1129، زن می تواند تقاضای طلاق دهد.

ب. وکالت زن در طلاق

وکالت زن در طلاق که در عرف از آن به حق طلاق زن یاد می شود. البته یک وکیل خوب برای طلاق در کرج قطعاً می داند که از نظر حقوقی اصطلاح نادرستی است؛ زیرا حق طلاق قانوناً با مرد است و زن تنها می تواند وکالت در طلاق را از همسرش مطالبه کند.

در واقع مرد می تواند به همسر خود وکالت در طلاق دهد که در این صورت زن می تواند از طرف همسرش وکالتاً خود را طلاق دهد.

پ. عسر و حرج زن

عسر و حرج زوجه در ماده 1130 قانون مدنی توضیح داده شده است.

اگر دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه (مشقّت و سختی نامتعارف) باشد، زوجه می تواند تقاضای طلاق دهد.

مصادیق عسر و حرج زوجه

• ترک زندگی خانوادگی توسط مرد
• اجبار زن به باردار شدن
• عقیم بودن مرد
• اعتیاد مرد
• خیانت همسر
• ضرب و شتم یا هرگونه سوء رفتار مستمر غیر قابل تحمل
• ابتلا مرد به بیماری صعب‌العلاج
• محکومیت قطعی مرد به حبس 5 سال یا بیشتر

تذکر: 8 موردی که ذکر شد، تنها مثال هایی از مصادیق عُسر و حَرَج محسوب می شوند و تصور نکنید که عسر و حرج فقط شامل همین موارد است.

در عسر و حرج، اصل مشقت و سختی نامتعارف زوجه می باشد و اگر همین موضوع در دادگاه اثبات شود برای زن کافی است.

با توجه به گسترده بودن دامنه عسر و حرج، توصیه می کنم پیش از هرگونه اقدامی از یک وکیل خانم برای طلاق کرج مشاوره بگیرید.

بنده نیز در آسا وکیل می توانم در این زمینه در کنار شما باشم.

بر اساس آمارها، در شمال شهر کرج از هر 5 ازدواج 3 مورد به طلاق منجر می شود که متأسفانه ریشه بسیاری از این طلاق ها همین مواردی است که برای عسر و حرج زوجه ذکر کردم.

ت. مفقودالاثر شدن مرد

مفقودالاثر شدن مرد آخرین دلیلی ست که زن به سبب آن می تواند تقاضای طلاق دهد.

مطابق ماده 1011 قانون مدنی، غایب مفقودالاثر کسی است که از غیبت او مدت به نسبت زیادی گذشته و از او به هیچ وجه خبری نباشد.

بنابراین مفقودالاثر کسی است که غایب شده و زنده و مرده او را نمی دانیم.

اگر غایب مفقودالاثر به حدی غیبت کند که به طور متعارف دیگر زنده محسوب نگردد، می توان مرگ فرضی وی را از دادگاه تقاضا کرد.

اگر حکم مرگ فرضی (همانند گواهی فوت) مردی صادر شود، همسر وی همانند کسی که شوهرش مرده است از همسر خود جدا می شود و نیازی به طلاق نیست.

حال مطابق ماده 1029 قانون مدنی:

«هرگاه شخصی چهار سال تمام غایب مفقودالاثر باشد، زن او می تواند تقاضای طلاق کند.»

البته در این 4 سال نباید هیچ خبری از زنده یا مرده بودن مرد رسیده باشد.

تذکر: تا قبل از مدت چهار سال، امکان مراجعه به دادگاه توسط زوجه و تقاضای طلاق از جانب وی وجود ندارد.

مفقودالاثر شدن مرد، خود دلیل کافی برای تقاضای طلاق از سوی زوجه می باشد و لازم نیست که حتماً مشکل دیگری نیز بروز کرده باشد.

بنابراین پس از انقضای مدت چهار سال تمام از غایب بودن مرد، زوجه می تواند طی دادخواستی به دادگاه خانواده مراجعه و تقاضای طلاق به سبب مفقودالاثر شدن همسرش را مطرح کند.

در این نوع طلاق؛ دادگاه گواهی عدم امکان سازش صادر نمی کند، بلکه حکم طلاق را صادر می کند که این حکم صادر شده تا 6 ماه پس از ابلاغ اعتبار دارد و باید در این مدت زوجه به سردفتر مراجعه کند.

در این بخش من سعی کردم به تمام مواردی که یک خانم می تواند حق طلاق داشته باشد اشاره کنم.

با این حال توصیه می کنم در شرایط خاص به بهترین وکیل طلاق در کرج (شهری که در آن ساکن هستید) مراجعه کنید تا از بروز هرگونه مشکل احتمالی جلوگیری شود.

مهریه و انواع آن

مهر یا صداق مالی است که زن بر اثر ازدواج مالک آن می شود و مرد ملزم در پرداخت آن به زوجه می شود.

تذکر: مهریه باید مالیت داشته باشد و قابل تملک نیز باشد و مهرهای عجیب و غریب از قبیل بال مگس باطل است.

در فقه و قانون مهریه به 3 قسمت تقسیم می شود:

• مهرالمسمی
• مهرالمثل
• مهرالمتعه

مهرالمسمی

به وضعیتی گفته می شود که مهر در عقد نکاح تعیین شود.

مهرالمثل و مهرالمتعه

مربوط به وضعیتی است که مهریه در زمان عقد تعیین نشده و یا تعیین شده امّا باطل باشد که بر حسب شرایط بعد از عقد، زن مستحق مهرالمثل یا مهرالمتعه خواهد شد.

این شرایط به این قرار است:

• اگر بعد از عقد نزدیکی واقع شده باشد، زن مستحق مهرالمثل می شود که برحسب شرایط زن از قبیل وضع شخصی، خانوادگی و اجتماعی او تعیین می شود.
• اگر بعد از عقد نزدیکی واقع نشده باشد، زن مستحق مهرالمتعه خواهد بود و برخلاف مهرالمثل بر حسب وضعیت اقتصادی مرد تعیین می شود.

ماده 1092 قانون مدنی راجع به طلاق قبل از نزدیکی می گوید:

«هرگاه مرد قبل از نزدیکی زن خود را طلاق دهد؛ زوجه مستحق نصف مهر خواهد بود (حقوق مالی زن بعد از طلاق) و اگر مرد بیش از نصف مهر را قبلاً داده باشد، حق دارد آن مقدار اضافی را استرداد نماید.»

البته توجه داشته باشید که این ماده راجع به مهرالمسمی صحبت می کند و برای زمانی است که مهر در زمان عقد تعیین شده باشد.

الزام به تمکین زوجه

مطمئنم تا اینجای کار به کاربردی بودن مقاله پی برده اید.

تمام تلاش ما در آسا وکیل این است که حاصل سال ها تجربه خود را در حل دعاوی مختلف، پشتوانه مشکلات حقوقی شما کاربران عزیز بنماییم.

امّا نکاتی که باید در مورد الزام به تمکین بدانید…

ماده 1103 اذعان می دارد:

«زن و مرد مکلّف به حُسن معاشرت با یکدیگرند.»

این ماده موج مثبتی از تعاملات و اخلاقیات نیکو و انسانی را در بر دارد. امّا صرفاً یک توصیه اخلاقی نبوده و سکونت مشترک و همچنین داشتن روابط جنسی به طور متعارف نیز از لوازم حسن معاشرت می باشد.

عواقب عدم تمکین زوجه

در صورتی که زن از انجام وظیفه حُسن معاشرت خودداری کند؛ به دلیل عدم تمکین، حق نفقه از او ساقط خواهد شد.

عواقب عدم تمکین مرد

اگر عدم حُسن معاشرت توسط مرد اتفاق بیفتد و ادامه زندگی را برای زن با عسر و حرج همراه سازد، می تواند مبنای درخواست طلاق از سوی زن واقع شود.

تذکر: دفاع زوجه در الزام به تمکین با توجه به شرایط هر خانمی می تواند متفاوت باشد. از همین روز بنده در این مقاله پیرامون این مسئله صحبتی نکردم تا در صورت نیاز با مطرح کردن شرایط در جلسه مشاوره، به صورت اختصاصی برای هر فرد راهکارهایی را ارائه کنم.

بنده بارها شاهد بوده ام که بعضی از زوجین به لحاظ حقوقی مرتکب اشتباهاتی می شوند که حتی بهترین وکیل خانواده محدوده کرج نیز با سال ها تجربه در حل مشکل شان با چالش مواجه می شود.

حضانت فرزند قبل و بعد از طلاق

هر عملی برای نگهداری، حفاظت و بزرگ کردن طفل مشمول حضانت است.

حضانت فرزندان قبل از طلاق، حق و تکلیف هم پدر و هم مادر است.

مقاله: حضانت فرزند بعد از طلاق

حضانت فرزندان بعد از طلاق، طبق ماده 1169 قانون مدنی این‌گونه تعریف می شود:

«حضانت و نگهداری طفلی که پدر و مادر او جدا از یکدیگر زندگی می کنند، مادر تا سن 7 سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است.»

هیچ یک از والدین حق ندارند در مدتی که حضانت طفل به عهده آن ها است از نگهداری او امتناع کنند. در صورت امتناع، دادگاه آن ها را ملزم به نگهداری خواهد کرد.

در صورتی که الزام ممکن نباشد، دادگاه به خرج پدر حضانت طفل را از طریق استخدام دایه، مربی یا غیره فراهم می کند و هرگاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تأمین می کند.

خودداری از حضانت طفل می تواند مشمول ماده 40 قانون حمایت خانواده شود و مسئولیت کیفری ایجاد کند.

به موجب این ماده:

«هر کس از اجرای حکم دادگاه در مورد حضانت طفل خودداری کند یا مانع اجرای آن شود یا از استرداد طفل امتناع ورزد؛ حسب تقاضای ذی نفع و به دستور دادگاه صادر کننده رأی نخستین تا زمان اجرای حکم بازداشت می شود.»

عواقب پایمال کردن حق ملاقات فرزند بعد از طلاق به شرح زیر است:

به موجب ماده 54 قانون حمایت خانواده:

«هرگاه مسئول حضانت، از انجام تکالیف مقرّر خودداری کند یا مانع ملاقات طفل با اشخاص ذی حق شود، برای بار اول به پرداخت جزای نقدی درجه هشت و در صورت تکرار به حداکثر مجازات درجه هشت محکوم می شود.»

شرایط سلب حضانت فرزند از پدر یا مادر چیست؟

بپردازیم به مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی هریک از والدین که بر اساس آن ها دادگاه می تواند حضانت را از آن والد (پدر یا مادر) سلب کند:

• اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار
• اشتهار (شهرت داشتن) به فساد اخلاقی و فحشا
• ابتلا به بیماری های روانی با تشخیص پزشکی قانونی
• سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشا، تکدی گری و قاچاق
• تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف

استرداد جهیزیه با سیاهه و بدون آن

استرداد جهیزیه با داشتن سیاهه و امضای مرد در پایین لیست سیاهه راحت ترین راه است.

برای این منظور کافی است زوجه دادخواستی مبتنی بر استرداد جهیزیه تنظیم و تحویل دادگاه ذی ربط بدهد.

در غیر این صورت، یعنی نداشتن سیاهه؛ می توانید از 2 روش زیر استفاده کنید:

• استرداد جهیزیه با فاکتور
• استرداد جهیزیه با شهادت شهود

نفقه چیست

مفهوم و تعریف نفقه در ماده 1107 قانون مدنی به طور کامل مطرح شده است.

بدین صورت که:

«نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.»

مواردی که در ماده 1107 به آن اشاره شده است جنبه تمثیلی دارد و هر چیزی از قبیل هزینه های سفر و نظافت که بر طبق عرف مورد احتیاج زن باشد، جزء نفقه محسوب می شود.

تذکر: توصیه می کنم جهت اثبات عدم پرداخت نفقه از بهترین وکیل خانواده در کرج کمک بگیرید.

پرداخت نفقه در دوران عقد

عقد دائم که ماده 1106 قانون مدنی صراحتاً اعلام کرده است در عقد دائم نفقه زن به عهده مرد است.

بنابراین در عقد موقت زن حق نفقه ندارد. مگر اینکه شرط شده باشد یا عقد مبتنی بر آن واقع شده باشد (ماده 1134).

الزام زوج به پرداخت نفقه زن

مطابق ماده 1108 قانون مدنی:

اگر زوجه بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند، مستحق نفقه نخواهد بود. بنابراین از مفهوم مخالف این ماده نتیجه می گیریم که در صورت تمکین زوجه، مرد ملزم به پرداخت نفقه است.

حکم عدم پرداخت نفقه

عدم پرداخت نفقه زن مطابق قانون جرم است و مردی که از پرداخت نفقه همسر خود امتناع کند، مجرم تلقی خواهد شد. بنابراین عدم پرداخت نفقه علاوه بر ضمانت اجرای حقوقی که شامل الزام مرد به پرداخت نفقه و تقاضای طلاق است، ضمانت اجرای کیفری نیز دارد.

ضمانت اجرای کیفری عدم پرداخت نفقه:

مختص مردی است که با داشتن استطاعت مالی، نفقه همسر خود را در صورت تمکین وی ندهد. در این صورت به 6 ماه تا 2 سال حبس محکوم می شود.

ضمانت اجرای حقوقی عدم پرداخت نفقه:

در مرحله اول الزام مرد به پرداخت نفقه است که در ماده 1111 قانون مدنی گفته شده است:

«زن می تواند در صورت خودداری مرد از پرداخت نفقه به محکمه رجوع کند. در این صورت محکمه میزان نفقه را معین و مرد را به پرداخت آن محکوم خواهد کرد.»

ضمانت اجرای حقوقی در مرحله بعدی، تقاضای طلاق است.

یعنی در صورت عدم پرداخت نفقه و عدم امکان اجرای حکم (الزام به پرداخت)، برای زوجه حق طلاق ایجاد می شود.

در این شرایط دادگاه مرد را اجبار به طلاق می نماید؛ همچنین است در صورت عجز مرد از پرداخت نفقه (برگرفته از ماده 1129 قانون مدنی).

حق مسکن برای زن

طلاق به خاطر محل زندگی یکی دیگر از دلایل طلاق است که ریشه در بی توجهی به شرایط ضمن عقد برای خانم ها دارد.

مرد موظف است شرایط منزل برای تمکین و زندگی مشترک را تا حد مناسبی فراهم نماید.

زن باید در منزل مورد تعیین همسر خود زندگی کند مگر آن که اختیار تعیین منزل به وی داده شده باشد.

اختیار تعیین منزل به زن ممکن است در ضمن عقد نکاح و یا بعد از وقوع نکاح داده شود و لزومی ندارد در قالب شرط ضمن عقد نکاح باشد. البته این قاعده از قواعد تکمیلی است و می توان خلاف آن توافق کرد.

اصل 40 قانون اساسی در این زمینه می گوید:

«آزادی مرد یا زن در تعیین محل سکونت مطلق نیست، بلکه محل زندگی مشترک باید با شأن و وضع اقتصادی و نیازهای خانواده تناسب داشته باشد.»

در صورت وجود عذر موجه؛ زن برای ترک خانه همسر خود نیازی ندارد تا منتظر حکم دادگاه بماند، زیرا ممکن است سکونت موجب ورود زیان به وی گردد.

چنانچه محل سکونت تعیین شده از جانب مرد؛ برای زندگی خانوادگی و با شأن خانم مناسب نباشد و عرف آن را مناسب نداند، زوجه می تواند از رفتن به آن خانه امتناع کند.

آیا مرد میتواند مانع سرکار رفتن زن شود

در این بخش از مقاله قصد دارم به جنبه های مختلف این سؤال پاسخ دهم.

ای کاش تمام خانم ها و آقایان، پیش از ازدواج به صورت قانونی و کتبی در زمینهٔ اشتغال و تحصیل با یکدیگر موافقت کنند تا در طول زندگی مشترک برای آن ها مشکلی ایجاد نشود.

به عنوان یک وکیل خانم برای طلاق کرج باید عرض کنم؛ اکثر زوجین به دلیل عدم اطلاعات حقوقی کافی و مشاوره حقوقی پیش از ازدواج، خود را درگیر مسائلی می کنند که با رعایت نکات حقوقی پیش از ازدواج به سادگی می توانستند مانع آن ها شوند.

ماده 1117 قانون مدنی در ارتباط با منع اشتغال زنان صحبت کرده است که ابتدا لازم می دانم عین ماده را بازگو کنم:

«مرد می تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات خود یا زن باشد منع کند.»

از این ماده نتیجه می گیریم که مرد به جز مشاغل ذاتاً نامشروع، باید ثابت کند که شغل خانم خلاف مصالح یا حیثیت خانوادگی است.

امّا یک سؤال مهم …

اگر زن قبل از ازدواج به کاری اشتغال داشته باشد و در ضمن عقد نیز موافقت همسر خود را برای ادامه کارش کسب کرده باشد، آیا مرد بعدها می تواند طبق ماده 1117 مانع اشتغال زن شود؟

پاسخ مثبت است.

در هر جایی که ثابت بشود شغل زن با مصالح خانوادگی و یا حیثیات همسر خود منافات دارد، مرد می تواند با استناد به ماده فوق مانع اشتغال زن از آن حرفه گردد.

در صورتی که دادگاه حکم به منع اشتغال زن بدهد و زن حکم دادگاه را اجرا نکند، بر حسب ماده 47 قانون اجرای احکام مدنی:

دادگاه می تواند به درخواست مرد جهت الزام زن به رها کردن شغل، برای هر روز تأخیر در اجرای حکم جریمه تعیین کند تا به مرد پرداخت شود.

جلوگیری از ادامه تحصیل زوجه

اشتغال به تحصیل زن، اشتغال به حرفه و صنعت محسوب نمی شود و شامل ماده 1117 که در عنوان قبلی به آن اشاره کردم نیست.

بنابراین اگر تحصیل زن مانع ایفای وظایف همسری خود نباشد (شرط ادامه تحصیل زوجه)، همسر او امکان منع وی از تحصیل را ندارد.

استقلال زن در دارایی های خود

در حقوق ما برخلاف حقوق کشورهای غربی؛ اموال خانم و آقا دارایی مشترک را تشکیل نمی دهند، بلکه اموال هریک از زوجین مستقل و جدا از اموال دیگری است.

بر همین اساس ماده 1118 صراحتاً اذعان داشته:

«زن مستقلاً می تواند در دارایی خود هر تصرفی را که می خواهد بکند.»

علاوه بر این ها زوجه می تواند برای کارهایی که در منزل همسر خود و به دستور او انجام داده از وی مطالبه حق‌الزحمه کند. البته در صورتی که قصد تبرع نداشته باشد؛ یعنی قصد آن را نداشته که مجاناً کارهای خانه را انجام دهد.

همچنین بر حسب ماده 30 قانون حمایت خانواده:

«اگر زن از مال خودش برای مخارج متعارف زندگی مشترک که به عهده مرد است هزینه کند و مرد نیز نتواند قصد تبرع زن را اثبات کند، زن می تواند معادل آن را از وی دریافت نماید.»

طلاق و انواع آن، نحوه رجوع کردن

طلاق به 2 نوع بائن و رِجعی تقسیم می شود (ماده 1143 قانون مدنی).

قبل از هر توضیحی باید عرض کنم؛ بازگشت مرد (زوج) به زن (زوجه) خود در زمان عده را رجوع و وجود این امکان قانونی را حق رجوع می گویند؛ بنابراین رجوع یک عمل حقوقی یک جانبه است که توسط مرد انجام می شود.

در طلاق بائن برخلاف طلاق رِجعی، حق رجوع برای مرد وجود ندارد. امّا در طلاق رِجعی برای مرد در مدت عده حق رجوع وجود دارد.

طلاق بائن:

• طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شده باشد.
• طلاق خانمی که یائسه (نازا) است.
• طلاق خلع و مبارات مادام که زوجه رجوع به عوض (درخواست بازگرداندن وجهی که در مقابل طلاق به زوج داده است) نکرده باشد.

طلاق خلع چیست؟ در این طلاق؛ زن به واسطه کراهتی که از همسر خود دارد، مالی معادل یا بیشتر و یا کمتر از مهرش را به او می دهد.

طلاق مبارات چیست؟ مطابق ماده 1147 قانون مدنی، آن است که کراهت از طرفین باشد امّا در اینجا عوض و مال نباید از مهر بیشتر شود.

تذکر: در طلاق خلع و مبارات؛ زوجه در مدت عده حق رجوع به مالی که بخشیده است را دارد و طلاق نیز از بین نمی رود، امّا در این صورت زوج هم حق رجوع به طلاق را دارد.

بنابراین اگر زوجه رجوع به حق مالی نکرد، طلاق بائن باقی می ماند و در غیر این صورت به طلاق رِجعی بدل می شود.

• سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید. اَعِم از اینکه وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید.
• طلاق صغیرِ (دختر نابالغ) نیز از زمره طلاق بائن است.
• طلاق ناشی از عُسر و حَرَج که به حکم دادگاه صورت می گیرد نیز اصولاً بائن است، مگر در مورد غایب مفقودالاثر.

عسر و حرج به چه معناست؟ به معنای به وجود آمدن وضعیتی است که زندگی را برای زوجه با مشقّت و سختی همراه ساخته و تحمل آن دشوار باشد.

بعضی از مصادیق عسر و حرج در قوانین:

• اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا مشروبات الکلی
• ترک زندگی توسط مرد بدون عذر موجه به مدت شش ماه متوالی یا نه ماه متناوب در مدت یک سال
• محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال و یا بیشتر و سایر موارد در تبصره ماده 1130 قانون مدنی که بعضاً باید اثبات شوند.

طلاق رجعی:

به جز مواردی که در بالا گفته شد، تمام طلاق های دیگر رِجعی محسوب می شوند.

به طور کلی اصل در طلاق، رِجعی بودن است و طلاق بائن استثنا است.

ثبت و مراحل طلاق بدون وکیل

پس از اعلام دادخواست طلاق؛ با توجه به نوع طلاق، دادگاه اقدام به صدور گواهی عدم امکان سازش و یا ارجاع به داوری را در پیش می گیرد.

به موجب ماده 1134 قانون مدنی:

«طلاق باید به صیغه طلاق و در حضور لااقل دو نفر مرد عادل که طلاق را بشنوند واقع گردد.»

دو مرد عادل باید صیغه طلاق را هم‌زمان و با هم بشنوند، نه به صورت جداگانه.

تذکر: منظور از صیغه طلاق بکار بردن الفاظی است که صراحت در طلاق داشته باشد.

اجرای صیغه طلاق با رعایت جهات شرعی در دفترخانه یا در محل دیگر و با حضور سردفتر انجام می گیرد.

ثبت طلاق و سایر موارد انحلال نکاح و نیز اعلام بطلان نکاح یا طلاق در دفاتر رسمی ازدواج و طلاق، حسب مورد پس از صدور گواهی عدم امکان سازش یا حکم مربوط از سوی دادگاه مجاز است (ماده 24 قانون حمایت خانواده).

مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش

بر اساس ماده 34 قانون حمایت خانواده:

«مدت اعتبار گواهی عدم سازش برای تسلیم به دفتر رسمی ازدواج و طلاق 3 ماه پس از تاریخ ابلاغ رأی قطعی یا قطعی شدن رأی است.

چنانچه گواهی مذکور ظرف این مهلت تسلیم نشود یا طرفی که آن را به دفترخانه رسمی طلاق تسلیم کرده است ظرف 3 ماه از تاریخ تسلیم در دفترخانه حاضر نشود یا مدارک لازم را ارائه نکند، گواهی صادر شده از درجه اعتبار ساقط است.»

هرگاه گواهی عدم امکان سازش در طلاق بر اساس توافق زوجین به حکم قانون از درجه اعتبار ساقط شود، کلیه توافقاتی که گواهی مذکور بر مبنای آن صادر شده است لغو می گردد.

مدت اعتبار حکم طلاق

طبق ماده 33 قانون حمایت خانواده:

«مدت اعتبار حکم طلاق 6 ماه پس از تاریخ ابلاغ رأی فرجامی یا انقضای مهلت فرجام خواهی است.

هرگاه حکم طلاق از سوی زوجه به دفتر رسمی ازدواج و طلاق تسلیم شود؛ در صورتی که مرد ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ مراتب در دفترخانه حاضر نشود، سردفتر به زوجین ابلاغ می کند برای اجرای صیغه طلاق و ثبت آن در دفترخانه حاضر شوند.

در صورت عدم حضور مرد و عدم اعلام عذر از سوی وی یا امتناع او از اجرای صیغه، صیغه طلاق جاری و ثبت می شود و مراتب به مرد ابلاغ می گردد. در صورت اعلام عذر از سوی مرد، یک نوبت دیگر به ترتیب مذکور از طرفین دعوت به عمل می آید.»

چه چیزهایی طلاق را باطل میکند

• طلاق معلق به شرط (به این معنا که طلاق معلق بماند تا شرطی محقق شود) باطل است.
• طلاق زن در مدت عادت زنانگی یا در حال نفاس (حالتی که بعد از زایمان ایجاد می شود و تا مدتی در خانم ها وجود دارد) صحیح نیست.
• طلاق در طهر مواقعه (زمانی که نزدیکی در زمان پاکی خانم اتفاق افتاده) صحیح نیست مگر اینکه زوجه یائسه یا حامله باشد.
• طلاق زنی که با وجود اقتضای سن عادت زنانگی نمی شود وقتی صحیح است که از تاریخ آخرین نزدیکی با زن 3 ماه گذشته باشد.

به پایان این مقاله از سایت آسا وکیل رسیدیم و بنده همان‌طور که در ابتدای مقاله وعده دادم، سعی کردم به تمام نکات مهمی که برای هریک از زوجین مناسب است اشاره کنم.

در صورتی که با خواندن این مقاله هنوز احساس می کنید به مشاوره حقوقی طلاق در کرج نیاز دارید، می توانید با منشی سایت جهت رزرو وقت مشاوره تماس بگیرید.